ابوعبدالله جعفر بن محمد بن حکیم بن عبدالرحمن بن آدم متخلص به رودکی شاعران (زادهٔ ۲۴۴، رودک - درگذشتهٔ ۳۲۹ هجری قمری) نخستین شاعر شناخته شده ایرانی است.
او در سده چهارم هجری قمری می زیسته است.
او در ناحیه رودک واقع در تاجیکستان به دنیا آمد.
رودکی را نخستین شاعر پارسی گو می نامند همچنین وی را پدر شعر پارسی هم می نامند.
از او فقط ابیاتی پراکنده باقی مانده است.
برخی از نویسندگان همانند محمد عوفی در لباب‌الالباب رودکی را کور مادرزاد دانسته‌اند، همچنین قدیمی‌ترین منبع، رودکی را اکمه (کور مادرزاد) خوانده‌است.. ولی برخی تنها از نابینایی او سخن گفته‌اند، چنانکه ابوزراعه گرگانی می‌گوید:
| اگر به کوری چشم او بیافت گیتی را | ز بهر گیتی من کور بود نتوانم |
و نیز دقیقی می‌گوید:
| استاد شهید زنده بایستی | وان شاعر تیره‌چشم روشن‌بین |
و فردوسی نیز آنجا که از نظم کلیله و دمنه سخن می‌گوید نابینایی رودکی را می‌نمایاند:
| گزارنده را پیش بنشاندند | همه نامه بر رودکی خواندند |
و ناصر خسرو می‌گوید:
| اشعار زهد و پند بسی گفته‌ست | آن تیره‌چشم شاعر روشن‌بین |
